List do dziecka

Każdy fotografujący nosi w swojej wyobraźni projekty, które chciałby zrealizować. Im bogatsza wyobraźnia tym ciekawsze projekty. Pierwszym moim projektem, który realizowałem były portrety osób z upośledzeniem umysłowym. Realizowałem go na terenie kilku domów pomocy społecznej w Wielkopolsce oraz na terenie Niemiec. Projekty wykonywane jeszcze w technice analogowej. Z największym wzruszeniem wspominam zdjęcia zrealizowane na terenie domu pomocy społecznej pod Stuttgartem w 1996 r. Pojechałem tam z kilkoma rolkami filmu (na więcej nie było mnie stać). Po przyjeździe na miejsce okazało się, ze mam do dyspozycji nieograniczoną ilość materiału negatywowego jednej z najlepszych firm. Podchodziłem do nich z wielkopolską oszczędnością. W efekcie powstało kilkaset zdjęć kolorowych i tyleż samo w czerni i bieli...
Potem były kolejne projekty. I kolejne. I jednego z nich nie zauważyłem. Umknął - pewnie dlatego, że nie został nazwany. I dziś sobie o nim przypomniałem. Zacząłem realizować go w 1999 r. kiedy na świat przyszedł mój syn. Dziś zdecydowałem się nazwać ten projekt. List do dzieci. Fotograficzny list do dzieci. W sposób zupełnie niezamierzony rejestrowałem... i mojego syna i moją córkę.

 

Utrwalałem ich radość i łzy. Niektóre projekty realizuje się tygodniami, inne miesiącami i latami. Niektóre z nich w sposób naturalny są przerywane i wznawiane. Przyczyny są różne. Często jednym z tych powodów jest niechęć dorastających dzieci do kierowania w ich stronę obiektywu aparatu fotograficznego. I niczego wówczas na siłę robić nie można. Powstaje co prawda wyrwa w fotograficznym obrazie życia naszych dzieci. W jaki sposób można ją załatać? Można w projekt ten wpleść dodatkowe elementy składowe np. "Ślady dziecka". I wówczas ciągłość głównego projektu zostaje zachowana.

Dziwne to zdjęcia. Niezwykłe. Nie ma w nich niczego pompatycznego i sztucznego, wyreżyserowanego. To typ fotografii, która nazwałem sobie fotografią towarzyszącą. Dziecko podświadomie mówi "Po prostu bądź"... nawet gdy pozowanie mu się znudziło, nie wnosi sprzeciwu, gdy ukradkiem rejestruję kolejne kadry. I projekt rozrasta się. Można go podzielić chronologicznie, emocjonalnie, aktywnościowo. Ale to wciąż ten sam projekt- realizowany przez całe życie "List do dziecka". Mój osobisty. Niepowtarzalny. I każdy go może stworzyć...

I dopiero na zdjęciach dostrzegam upływ czasu. Dla jednego to sprawa mało radosna, dla innego pogodna. W gruncie rzeczy dzięki fotografiom potrafię płynnie przesuwać się w czasie, docierać do miejsc i chwil, które dawno zatarły się w mojej pamięci. A zdjęcia mają moc odświeżania wrażeń, emocji...

W pewnym momencie zaczynam dostrzegać, że coraz trudniej realizować ów projekt. Dzieci w naturalny sposób uciekają z pola widzenia, z kadru. Wychodzą poza zasięg obiektywu, wzroku. Cóż... piszą po prostu swoją historię w inny sposób. Swoimi fotografiami, swoimi realizacjami. Początkowo te ucieczki z kadru są bardzo subtelne, później coraz bardziej widoczne. A potem... by utrwalić dziecko trzeba uprawiać wytrwałe lecz bardzo subtelne "polowania".

A największa radość jest chyba wtedy, gdy twoje uciekające dziecko jeszcze choć przez chwilę zechce świadomie zatrzymać się przed obiektywem...

Andrzej Przewoźny